အိုင္အိုဒင္းဆား (ဘာေၾကာင့္ စားသင့္သလဲ)

                  အိုင္အိုဒင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ အဓိကလိုအပ္သည္မွာ ေဟာ္မုန္းတစ္မ်ိဳးတည္ေဆာက္ေပးရန္
ျဖစ္၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႕၏ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ေဟာ္မုန္းမ်ားကို တည္ေဆာက္ေပးေသာ ဂလင္းမ်ား (Endocrine Glands)မ်ားစြာရိွသည္။ လည္ပင္း၏ ေရွ႕ဘက္ပိုင္းတြင္လိပ္ျပာပံုသဏၭာန္အက်ိတ္ငယ္တစ္ခုရိွသည္။Thyroid Gland ဟုေခၚပါသည္။ သိုင္းရိြဳက္ဂလင္းမွ သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းမ်ား တည္ေဆာက္ထုတ္လုပ္ေပးပါသည္။
                  သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းတည္ေဆာက္ရန္ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေသာ အိုင္အိုဒင္းႏွင့္ တိုင္ရိုဆင္း တို႕လိုအပ္သည္။ တိုင္ရိုဆင္းမွာ အမိုင္ႏိုအက္စစ္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး ပရိုတင္း ဓာတ္မွ ရရိွႏိုင္သည္။ ခႏၶာကိုယ္
သည္ တိုင္ရိုဆင္းကို ကိုယ္တိုင္တည္ေဆာက္ႏိုင္စြမ္းရိွသည္။ သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္း တည္ေဆာက္ရန္လိုေသာ
အိုင္အိုဒင္းကိုမူ လူတို႕စားသံုးေသာ အာဟာရမွပင္ ရရိွႏိုင္သည္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္း၌ အိုင္အိုဒင္းဓာတ္ တည္
ေဆာက္ႏိုင္ျခင္း မရိွေပ။သို႕ျဖစ္ရာ အိုင္အိုဒင္းမွာ မရိွမျဖစ္ လိုအပ္ေသာ အာဟာရပစၥည္းတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ေနေပ
သည္။
                 သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အေရးၾကီးတာ၀န္မ်ားကို ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လုပ္
ေဆာင္ေပးလ်က္ရိွသည္။

၁။ ဇီ၀ဓာတ္ျပဳျခင္းမ်ားကို လွဳံ႕ေဆာ္ျခင္း
                  ခႏၶာကိုယ္ရိွ ကလာပ္စည္းတိုင္း၏ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္မ်ားကို သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းက လွဳံ႕ေဆာ္ေပးသည္။
သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း ေလ်ာ့နည္းျခင္းေၾကာင့္ ကလာပ္စည္းမ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ား ညံ့ဖ်င္းသြားႏိုင္သည္။ ဤအ
ခ်က္ေၾကာင့္ အိုင္အိုဒင္းခ်ိဳ႕တဲ့သျဖင့္ သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္း မထုတ္ႏိုင္ေသာအခါ ၾကီးထြားဖြံ႕ျဖိဳးမႈ ေႏွးေကြး
ယုတ္ေလ်ာ့သြားျခင္းျဖစ္သည္။

၂။ ေသြးနီဥမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း
                   ေသြးနီဥ မ်ားတည္ေဆာက္ရာတြင္ သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ အေရးၾကီးလွပါသည္။ ေသြးနီဥ
တည္ေဆာက္ရာတြင္ လိုအပ္ေသာ ဗီတာမင္ B12 ကိုအစာလမ္းေၾကာင္းမွ ပိုမိုစုပ္ယူေစျခင္းႏွင့္ ရိုးတြင္းျခင္
ဆီအား ေသြးနီဥထုတ္ရန္ လွဳံ႕ေဆာ္ေပးျခင္းမ်ားကို သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းက စြမ္းေဆာင္ေပးသည္။ သိုင္းရိြဳက္
ေဟာ္မုန္း နည္းျခင္း သို႕မဟုတ္ အိုင္အိုဒင္းခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းသည္ ေသြးအားနည္းျခင္းကို ျဖစ္ေစနိုင္ပါသည္။

၃။ ႏွလံုးခုန္ျခင္းကို လွဳံေဆာ္ေပးမႈ 
                  သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ျမန္ေစႏိုင္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ေသြးလွည့္ပတ္မႈကို
ေကာင္းမြန္ေစသည္။ သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း နည္းသြားႏိုင္ျပီး၊ ေဟာ္မုန္း လြန္ကဲ
ျခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ျမန္ေစႏိုင္ပါသည္။

၄။ ဗီတာမင္ေအ ၏ အာနိသင္စြမ္းအားရေစျခင္း
                   သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ အသီးအႏွံအရြက္မ်ားတြင္ ပါေသာ ဓာတ္ကို ဗီတာမင္ေအျဖစ္ေအာင္
ေျပာင္းလဲႏိုင္စြမ္းရိွသည္။ ဗီတာမင္ေအသည္ မ်က္စိၾကည္လင္မႈႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္တည္ေဆာက္မႈတို႕အတြက္ လိုအပ္သည့္ ဗီတာမင္ျဖစ္၏။ အိုင္အိုဒင္းခ်ိဳ႕တဲ့မႈ၊ သိုင္ရြိဳက္ေဟာ္မုန္း နည္းပါးမႈေၾကာင့္ ဗီတာမင္ေအ၏ အာနိ
သင္ညံ့ဖ်င္းပါက မ်က္စိအျမင္ယိုယြင္းျခင္းႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈ နည္းပါးျခင္းမ်ားျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။

၅။ ေသြး၌ ကိုလက္စထေရာ နည္းေစျခင္း
                    ကိုလက္စထေရာဓာတ္မ်ား ေသြး၌လြန္ကဲမ်ားျပားေစျခင္းသည္ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊
ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊ ေလျဖတ္ျခင္း စသည္တို႕ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း၏ ထူးျခားေသာ
စြမ္းအင္တစ္ခုမွာ ေသြး၌ ကိုလက္စထေရာပမာဏ ေလ်ာ့နည္းေစႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႕အတြက္ အိုင္အိုဒင္း
ဆား ေၾကာ္ျငာရာတြင္ " က်န္းမာသန္စြမ္း ေရာဂါကင္းမည္ " ဟုေျပာဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။


၆။ ဂလူးကို႕စ္ (Glucose) ကို အစာလမ္းေၾကာင္းမွ စုပ္ယူျခင္း
                   သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ အစာလမ္းေၾကာင္းမွ ဂလူးကို႕စ္ စုပ္ယူျခင္းကို အားေပးကူညီသည္။
ကိုယ္ခႏၶာအတြက္ ဂလူးကို႕စ္သည္ အေရးၾကီးဆံုး " စြမ္းအင္ " ျဖစ္သည္။ အိုင္အိုဒင္းဆားေၾကာင့္ သိုင္းရြိဳက္
ေဟာ္မုန္း တည္ေဆာက္ႏိုင္သျဖင့္ " စြမ္းအင္ " ျပည့္၀စြာ ရရိွေစႏိုင္ပါသည္။

၇။ မ်ိဳးပြားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား
                    သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ သားသမီးရရိွေစႏိုင္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မီးယပ္ေသြးမွန္ေစျခင္းႏွင့္
ႏို႕တိုက္မိခင္မ်ားတြင္ ေကာင္းမြန္စြာ ႏို႕ထြက္ေစျခင္းတို႕ကို စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္သည္။ အိုင္အိုဒင္းခ်ိဳ႕တဲ့၍ သို္င္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းနည္းလွ်င္ အထက္ပါလုပ္ငန္းမ်ား ပ်က္ယြင္းသြားၾကမည္ျဖစ္၏။

၈။ အျခားေဟာ္မုန္းမ်ားကို အားေပးကူညီျခင္း
                     ခႏၶာကိုယ္ ၾကီးထြားဖြံ႕ျဖိဳးရန္အတြက္ ၾကီးထြားေဟာ္မုန္း၊ အင္ဆူလင္(Insulin)၊ အင္ဒရိုဂ်င္
(Androgen)၊ ေကာ္တီကိုစတီးရိြဳက္(Corticosteroid) စေသာေဟာ္မုန္းမ်ား လုိအပ္သည္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္
မုန္းသည္ ၾကီးထြားဖြံ႕ျဖိဳးေစရန္ အားေပးေသာ အျခားေဟာ္မုန္းမ်ား၏ စြမ္းအင္ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစႏိုင္
ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းခ်ိဳ႕တဲ့ေသာ ကေလးငယ္မ်ားၾကီးထြားမႈ ညံ့ဖ်င္းက လူပုေလးမ်ား
ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသည္။

၉။ အေရျပားႏူးညံ့မႈကို ထိန္းသိမ္းေပးျခင္း
                     သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ အေရျပားေအာက္၌ရိွေသာ အသားဓာတ္တစ္မ်ိဳးကို ဖယ္ထုတ္ေပး
သည္။ ေဟာ္မုန္းခ်ိဳ႕တဲ့၍ အသားဓာတ္မ်ား စုပံုလာေသာအခါ အသားအေရမွာ ထူ၍ ၾကမ္းလာသည္။ ခႏၶာ
ကိုယ္၌ ႏူးည့ံေသာ အသားအေရ ရိွေနေစရန္အတြက္ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ အေရးၾကီးသည္။

၁၀။ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာရံုေၾကာမ်ား ေကာင္းမြန္ေစျခင္း
                      အိုင္အိုဒင္းဆား ေၾကာ္ျငာရာတြင္ ကေလးငယ္မ်ား ဥာဏ္ရည္တိုးေစႏိုင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာရံုေၾကာမ်ားတြင္ရိွေသာ နာ့ဗ္ဆဲလ္(Nerve Cell) မ်ားကို က်န္းမာ
ေစႏိုင္သည္။ အာရံုေၾကာမ်ား၏ ဆက္သြယ္မႈစနစ္ကို ေကာင္းမြန္ေစသည္။ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ သိုင္းရြိဳက္
ေဟာ္မုန္း လြန္ကဲစြာ နည္းလြန္းပါက ရူးသြပ္ျခင္းအထိ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ သြက္လက္ဖ်က္လတ္ဥာဏ္ရည္
ထက္ျမက္ေစရန္ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းသည္ မရိွမျဖစ္ လိုအပ္ေပသည္။
                      သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အထက္တြင္ လုပ္ငန္းၾကီး ၁၀ ရပ္ကိုေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း၌ အျခားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားလည္းရိွေသးသည္ျဖစ္သည္။ သိုင္းရိြဳက္ေဟာ္မုန္းသည္-
          ၁။ ခႏၶာကိုယ္ထြားက်ိဳင္းသန္မာေစျခင္း၊
          ၂။ ေသြးအားေကာင္းေစျခင္း၊
          ၃။ အေရျပား ႏူးညံ့ေခ်ာေမြ႕ေစျခင္း၊
          ၄။ ေရာဂါဘယကင္းစင္ေစျခင္း၊
          ၅။ သားသမီးရေစႏိုင္ျခင္း၊
          ၆။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား မီးယပ္ေသြးမွန္ေစျခင္း၊
          ၇။ ခႏၶာကိုယ္ သြက္လက္ဖ်တ္လတ္ေစျခင္း၊
          ၈။ မ်က္စိအျမင္ ၾကည္လင္ေစျခင္း၊
          ၉။ ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္ေစျခင္း၊
        ၁၀။ စြမ္းအားေကာင္းေစျခင္း စသည့္ အက်ိဳးမ်ားကို ရရိွေစႏိုင္သည္။
                 အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ အထက္ပါအက်ိဳးမ်ားကို ရရန္ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းလုိသည္။ သိုင္းရိြဳက္
ေဟာ္မုန္းတည္ေဆာက္ရန္အတြက္ အုိင္အိုဒင္းရိွမွ ျဖစ္မည္။ အုိင္အိုဒင္းဆား စားျခင္းျဖင့္ အိုင္အိုဒင္းဓာတ္ ရ
ရိွႏိုင္သည္။ အိုင္အိုဒင္းကို ပင္လယ္မွ ထြက္ရိွေသာ အသားငါးမ်ားမွလည္းေကာင္း၊ ပင္လယ္ႏွင့္ မေ၀းေသာ
ေဒသမွထြက္ရိွသည့္ အသီးအရြက္မ်ားမွလည္ေကာင္း ရရိွႏိုင္ပါေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပလိုက္ရပါသည္။