မွတ္သားစြယ္စံုျမန္မာစကားပံုမ်ား

ေရွးလူႀကီးမ်ားထံမွ ဆုိမိန့္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစကားပံုမ်ားကို မွတ္သားသိရွိႏုိုင္ႀကရန္အတြက္မွ်ေ၀တင္လိုက္တာပါ
          အကို၊အမမ်ားအားလံုးလည္း သိမွတ္ထားႀကတဲ့ ျမန္မာစကားပံုမ်ားကိုမ်ွေ၀ေပးႀကပါရွင္။။။။

       သည္ယုန္ျမင္လို့သည္ခ်ဳံထြင္
       ခ်ဳံရွင္းလိုတာမဟုတ္ဘဲ ယုန္ရရန္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္
       ခ်ဳံကိုခုတ္ထြင္ရွင္းလင္းဘိသကဲ့သို့ အလားအလာကို
        ေျမာ္ျမင္လို့ အေျခအေနတစ္ရပ္ကို ဖန္တီးသည္။

       သမုဒၵရာေရ တစ္ေယာက္တည္းေသာက္လို့မကုန္
        သမုဒၵရာေရကို တစ္ေယာက္တည္းေသာက္လို့ မကုန္ခမ္းႏုိင္သကဲ့သို့
        ေပါမ်ားလွစြာေသာ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းရ
        ယူခံစားလို့ ကုန္ႏိုင္ဖြယ္မရွိပါ။

        သမင္ေမြးရင္းက်ားစားရင္း
        ဘ၀အဆက္ဆက္ ရန္ဘက္ျဖစ္လာခဲ့ရာ တစ္ဦးကသမင္ တစ္ဦးကက်ားဘ၀တြင္
        သမင္ေမြးလိုက္တိုင္းက်ားက စားပစ္သကဲ့သို့ အက်ဳိးတစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေပၚလာတိုင္း
        အဖတ္မတင္ဘဲ ကုန္သြားသည္။



       ေနေတာ့ပ်ဥ္ေထာင္ စားေတာ့ခ်ဥ္ေပါင္
         လူျမင္သူျမင္ ေနထိုင္ရာတြင္ ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ႀကီးႏွင့္ တခမ္းတနား ရွိေသာ္လည္း
         လူမျမင္သည့္ စားေသာက္မွူတြင္မူ ခ်ဥ္ေပါင္ဟင္းသာ စားေနရသကဲ့သို့ အမ်ားအျမင္
         တြင္ ႀကြယ္၀ဟန္ရွိေသာ္လည္း အမွန္တကယ္မူ ခ်ဳိ့ခ်ဳိ့ငဲ့ငဲ့ ျဖစ္ေနသည္။

       ပါးစပ္ဟ အူမ ျမင္
     ပါးစပ္ဟရုံႏွင့္ အူမကို ျမင္သည္ဆိုသကဲ့သို့ ေျပာစကားကို ႀကားလိုက္ရံုႏွင့္ ထိုသူ၏
     သေဘာထားကိုသိျမင္ႏိုင္သည္။

        ေနပူတုန္း စပါးလွန္း
      ေနပူစဥ္ စပါးလွန္းရသကဲ့သို့ အေျခအေနေပးစဥ္
      လံု့လစိုက္ျပီး အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ရသည္။



    ႏြားေႀကာ့ဆိုေလ ခ်ဳံတိုးေလ
   ႏြားကိုေႀကာ့ေပ့ေမာ့ေပ့ဟု ခ်ီးမြမ္းေလ ႏြားကခ်ဳံထဲတိုးေလ ျဖစ္သကဲ့သို့
   အထင္တႀကီးခ်ီးမြမ္းေလ မဖြယ္မရာ ျပဳမူေလျဖစ္သည္။

        မျပည့္သည့္အိုး ေဘာင္ဘင္ခတ္
    ေရမျပည့္အိုးသည္ သယ္ယူရာ၌ ေဘာင္ဘင္ခတ္၍ အသံျမည္သကဲ့သို့
    မျပည့္၀ေသာသူသည္ တည္ႀကည္ျငိမ္သက္ျခင္းမရိွေပ။

        ေဒါင္းတုလို့ စာသူငယ္လွမ္း
    ေဒါင္း၏ေျခလွမ္းကို စာသူငယ္က တုပ၍ လွမ္းသကဲ့သို့
    မိမိႏွင့္မတန္မရာကို တုပျပဳမူသည္။



     အသံသာရွိ အဆန္မရွိ
     သႀကၤန္အေျမာက္သည္ အသံသာျမည္၍ အဆန္မပါ
     သကဲ့သို့ အေျပာျဖင့္ ႀကံဳး၀ါးျမည္ဟိန္းေသာ္လည္း
     တကယ္ လက္ေတြ့တြင္ ဘာမွထိေရာက္မွုမရွိေပ။

          အိမ္ေရွ့ပူ အိမ္ေနာက္မခ်မ္းသာ
      အိမ္ေရွ့ခန္း၌ရွိေနသူမ်ား ပူပန္ေသာကျဖစ္ေနႀကစဥ္
      အိမ္ေနာက္ခန္း၌ ရွိေနသူမ်ားလည္း သာယာခ်မ္းေျမ့မွူ
      မရွိႏိုင္သကဲ့သို့ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳသူမ်ား ပူပင္ေသာက
      ျဖစ္ေနႀကလွ်င္ မွီခုိအားထားေနရသူမ်ားလည္း သာယာ
      ေပ်ာ္ရြင္ျခင္းမရွိႏိုင္။

          ေရွ့ေဆာင္ႏြားလားေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားက ေနာက္ႏြားစဥ္စိုက္ေျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္၏
       ေရွ့ေဆာင္ႏြားလား ေျဖာင့္ေျဖာင့္သြားလွ်င္ ေနာင္ႏြားမ်ားလညိး အစဥ္တစိုက္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္ဘိသကဲ့
       ဦးစီးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူက ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ ႀကံစည္လုပ္ေဆာင္ပါလွ်င္ေနာက္လိုက္ငယ္သားမ်ားလည္း
       ေျဖာင့္ေျဖာင့္မတ္မတ္ပင္ႀကံစည္လုပ္ေဆာင္ႀကသည္။



   လင္လိုတုန္း နားပဲ့
 အိမ္ေထာင္ျပဳခ်င္စိတ္ႏွင့္ လွခ်င္ပခ်င္ ျဖစ္ေနစဥ္တြင္ အလွအပ
တန္ဆာဆင္ရမည့္ နားကပဲ့သည္ဆိုသကဲ့သို့ တစ္စံုတစ္ရာျပဳလုပ္
ရန္ ထက္သန္တက္ႀကြေနစဥ္ မိမိ၌ အေႀကာင္းမညီမညြတ္ျဖစ္လာ
သည္။

            ေနာက္အိပ္က အလ်င္ေပ်ာ္
ေနာက္က်မွအိပ္သူက အလ်င္အိပ္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္္ေပ်ာ္ႏွင့္သကဲ့သို့ ေနာက္က်ေသာ္လည္း
အခြင့္အလမ္းသာျဖစ္ေစ၊ အႀကံထူး ဉာဏ္ထူးသံုး၍ျဖစ္ေစ အလ်င္ဦးစြာေအာင္
ျမင္ျပီးေျမာက္သည္။

             လင္းႏို့ခြန္ေတာင္း ႀကြက္၊ ႀကြက္ခြန္ေတာင္း လင္းႏို့
လင္းႏို့သည္ လင္းႏို့ခြန္ေတာင္းလွ်င္ ႀကြက္၊ ႀကြက္ခြန္ေတာင္းလွ်င္ လင္းႏို့ဟုဆိုကာ အခြန္ေပးေဆာင္ရန္
ေရွာင္တိမ္းသကဲ့သို့ မိမိရင္ဆိုင္ရမည့္္ကိစၥ၌အက်ဳံးမ၀င္သေယာင္ မလိမ့္တပတ္လုပ္ကာ ေရွာင္တိမ္းသည္။



       ေရႊသမင္ဘယ္ကထြက္ မင္းႀကီးတာကထြက္
ေရြွသမင္ကို ကိုယ့္တာ (စည္း) ႏွင့္ကိုယ္အသီးသီးတာ၀န္ယူ၍ ပိတ္ဆို့ဖမ္းဆီးႀကရာတြင္
ေရြွသမင္သည္ မင္းႀကီး၏တာမွ လြတ္ေျမာက္ထြက္ေျပးသြားသကဲ့သို့ အသီးသီး ကိုယ့္တာ၀န္
ပိုင္းႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႀကရာတြင္ အႀကီးအကဲ လုပ္သူ၏ အပိုင္းမွ လစ္ဟင္းပ်က္ကြက္သည္။

        ယုန္ေထာင္ေႀကာင္မိ
 ယုန္ကိုေထာင္ေသာ္လည္း ယုန္ကိုမမိဘဲ ေတာေႀကာင္ကိုမိသကဲ့သို့ မိမိဆင္ထားေသာ
အကြက္အတြင္းသို့ မိမိရည္စူးသူက ၀င္မလာဘဲ မရည္စူးသူက၀င္လာသည္။

        ေယာက္မခါးထိုးရွာ
ေယာက္မကို ခါး၌ထိုးထားျပီး လိုက္ရွာသကဲ့သို့ မိမိရွာလို ေသာအရာက အနီးအပါးတြင္ရွိေန
လ်က္ သတိမမူမိဘဲ ခက္ခက္ခဲခဲရွာေဖြသည္။

       ကၽြဲပါးေစာင္းတီး
 က်ြဲ၏အနားတြင္ ေစာင္းကိုမည္မွ်ပင္သာယာစြာ တီးေစကာမူ က်ြဲအဖို့ အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္သကဲ့သို့
အေကာင္းအဆိုး မသိသူအား တန္ဖိုးရွိေသာ စကားကိုနား၀င္ေအာင္ မည္မွ်ပင္ ေျပာႀကားေစကာမူ
ထိုသူအဖို့ အခ်ည္းႏွီးသာျဖစ္သည္။

        ျပန္လည္မွ်ေ၀ျခင္းျဖစ္ပါသည္

မွတ္သားဖြယ္ရာစကားေလးမ်ား

•    ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဒီကမာၻေပၚက ဘယ္သူနဲ႔မွ ႏိႈင္းၿပီး မယွဥ္ျပိဳင္ပါနဲ႔ ။ အဲဒီလို ျပိဳင္လိုက္တာဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေစာ္ကား လိုက္တာပါပဲ ။
•    ဘယ္သူမွ ေသာ့တံမရွိတဲ့ ေသာ့ခေလာက္ကို မဖန္တီးပါဘူး ။ အဲဒီလိုပဲ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း အေျဖမရွိတဲ့ ျပႆနာကို မေပးပါဘူး ။
•    သင္စိတ္ညစ္ေနတဲ့အခါမွာ ဘ၀က သင့္ကိုရယ္တယ္ ။ သင္ေပ်ာ္ရႊင္ေနတဲ့အခါမွာ ဘ၀က သင့္ကို ျပံဳးၿပီးၾကည့္တယ္ ။ သင္သူမ်ားေတြကို ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့အခါမွာေတာ့ ဘ၀က သင့္ကို အေလးျပဳတယ္ ။
•    ေအာင္ျမင္သူတိုင္းမွာ ပင္ပန္းဆင္းရဲတဲ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ ရွိဖူးပါတယ္ ။ ပင္ပန္းဆင္းရဲတဲ့ ဇာတ္လမ္းတိုင္းမွာလည္း ေအာင္ျမင္တဲ့ ဇာတ္သိမ္းတစ္ခု ရွိပါတယ္ ။
•    လြယ္တာက သူမ်ားရဲ႕အမွားကုိ ေ၀ဖန္အကဲျဖတ္ဖို႔ပါ ။ ခက္တာကေတာ့ ကုိယ့္အျပစ္ကို အမွန္အတုိင္း သိျမင္ဖို႔ပါ ။
•    ဘယ္သူမွ အတိတ္ကို ျပန္သြားၿပီး ဆိုးရြားတဲ့အစကို ျပင္လို႔မရပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ ေအာင္ျမင္တဲ့ အဆံုးသတ္ရဖို႔ အခု ခ်က္ခ်င္း စတင္ လႈပ္ရွားတာကိုေတာ့ လူတိုင္းလုပ္လို႔ ရပါတယ္ ။
•    ျပႆနာတစ္ခုဟာ ေျဖရွင္းလို႔ရႏိုင္တာဆိုရင္ ဘာမွစိတ္ပူစရာ မလိုပါဘူး ။ ေျဖရွင္းလို႔ မရႏိုင္ဘူး ဆိုရင္လည္း စိတ္ပူေနလို႔ ဘာမ်ား ထူးမွာ မို႔လို႔လဲ ။
•    အခြင့္အေရးတစ္ခုကို ဆံုးရံႈးလိုက္ရၿပီဆိုရင္ သင့္မ်က္လံုးေတြကို မ်က္ရည္ေတြနဲ႔ ျပည့္မေနပါေစနဲ႔ ။ မ်က္ရည္ေတြက သင့္ေရွ႕က ပို ေကာင္းတဲ့ ေနာက္ထပ္အခြင့္အေရးတစ္ခုကို ကြယ္ပစ္လိုက္ပါလိမ့္မယ္ ။
•    မ်က္ႏွာကိုျပဳျပင္လိုက္တာ (Changing the face) ဟာ ဘာကိုမွ ေျပာင္းလဲေစႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ အေျပာင္းအလဲကို ရင္ဆိုင္လိုက္တာ (Facing the change) ကေတာ့ အရာရာကို ေျပာင္းလဲသြားေစႏိုင္ပါတယ္
•    သူမ်ားေတြအေၾကာင္း မေက်မနပ္ ညည္းညဴမေနပါနဲ႔ ။ ျငိမ္းခ်မ္းခ်င္ရင္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ပဲ ေျပာင္းလဲျပဳျပင္လိုက္ပါ ။
•    အမွားေတြက ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ နာက်င္ပင္ပန္းေစပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ေတြၾကာလာလို႔ အဲဒီအမွားေတြ စုေပါင္းလိုက္တဲ့အခါမွာေတာ့ သင့္ကို ေအာင္ျမင္မႈဆီ ေခၚေဆာင္သြားမယ့္ “အေတြ႕အၾကံဳ” ဆိုတာ ျဖစ္လာပါတယ္ ။
•    က်ရံႈးတဲ့အခ်ိန္မွာ ရဲရင့္မႈရွိပါ ။ ေအာင္ျမင္တဲ့အခ်ိန္မွာ တည္ျငိမ္မႈရွိပါ ။
•    အပူေပးခံထားရတဲ့ ေရႊေတြဟာ အလွဆင္ပစၥည္းေတြ ျဖစ္လာပါတယ္ ။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ နန္းဆြဲခံထားရတဲ့ ေၾကးေတြ ဟာ ၀ိုင္ယာႀကိဳးေတြ ျဖစ္လာပါတယ္ ။ ထြင္းထုခံထားရတဲ့ ေက်ာက္တံုးေတြဟာလည္း ရုပ္ထုေတြ ျဖစ္လာပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ သင့္ဘ၀မွာ နာက်င္မႈခံစားရမႈေတြ မ်ားလာေလ
သင့္ရဲ႕တန္ဖိုးတက္လာေလပါပဲ ။

                 ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

မိတ္ေဆြဆိုသည္မွာ

ယေန႔ေခတ္ကာလေ၀ါဟာရမွာ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲေနၾကတဲ့ မိတ္ေဆြ အေဆြဟူေသာ စကားဟာ
ပါဠိေ၀ါဟာရ " မိတၱ " ဟူေသာစကားမွ ဆင္းသက္လာေသာစကားျဖစ္ပါတယ္ ။
မိတၱရဲ႕အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ကယ္စစ္မွန္ေသာ အခ်စ္စိတ္ ျဖင့္
ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေျပာဆိုသူလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္ ။ ဤမိတၱရဲ႕ အနက္အဓိပၸာယ္အရ
မိတ္ေဆြဆိုရာမွာ ခ်စ္ေယာင္ ေဆာင္သူ ၊ အက်ိဳးလိုလားဟန္ေဆာင္သူ ၊
ကိုယ္က်ိဳးရွိမႈကိုသာ ပဓာနထားျပီး ေဆာင္ရြက္သူ ၊ ေပါင္းသင္းသူမ်ားကို
မိတ္ေဆြဟူ၍ မုခ်မဆိုႏိုင္ပါဘူး ။ ထိုသူမ်ားသည္ ဟန္ေဆာင္မိတ္ေဆြတုမ်ားလို႔သာ
ေခၚဆိုရပါမယ္ ။ ျမန္မာစကားပံု ဆိုရိုးစကားမွာ " ဟန္ေဆာင္ေသာ
မိတ္ေဆြသည္ ရန္သူထက္ဆိုးရြားသည္ " လို႔ ဆိုထားသည့္အတိုင္း ဟန္ေဆာင္ခ်စ္ခင္
ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ ေျပာဆို တတ္ေသာသူသည္ ရန္သူထက္ပင္ ဆိုးရြားလွပါတယ္ ။

 " လူယံုသတ္လွ်င္ ေသတတ္ " ဟုဆိုေသာ ဆိုရိုးစကားသည္ ခ်စ္ဟန္ေဆာင္တတ္ေသာ
မိတ္ေဆြတု ၊ မိတ္ေဆြေယာင္ မ်ား အတြက္ သတိေပးထားေသာ စကားပံုျဖစ္ပါသည္ ။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ဓမၼပဒ ၊ နာဂ၀ဂ္ ၊ မာရ၀တၳဳမွာ ---
ခ်မ္းသာစစ္ ခ်မ္းသာမွန္ကို အမွန္တကယ္လိုလားေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသားသမီးတို႔အတြက္
ခ်မ္းသာစစ္မွန္ နည္းလမ္း မွန္ကို လမ္းညႊန္ေဟာၾကားထားခဲ့ပါတယ္ ။

၁ ။ အေဆြခင္ပြန္းေကာင္းရွိျခင္းသည္ အေရးကိစၥေပၚေပါက္လာေသာအခါ ခ်မ္းသာ၏ ။
၂ ။ ရသမွ် ပစၥည္းဥစၥာျဖင့္ ေရာင့္ရဲျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏ ။
၃ ။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ရွိျခင္းသည္ အသက္ကုန္ခါနီး၌ ခ်မ္းသာ၏ ။
၄ ။ အလံုးစံုေသာ ဆင္းရဲဒုကၡကို ပယ္ျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏ ။
၅ ။ ေလာက၌ အမိကိုလုပ္ေကၽြးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ။
၆ ။ ေလာက၌ အဖကို လုပ္ေကၽြးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ။
၇ ။ ေလာက၌ ရဟန္းတို႔ကို ျပဳစုလုပ္ေကၽြးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ။
၈ ။ မေကာင္းမႈမွအပ ျပဳျပီးေသာဘုရား ၊ ပေစၥကဗုဒၶါ ၊ ရဟႏာၱ တို႔ကို
ျပဳစုလုပ္ေကၽြးျခင္းသည္ ခ်မ္းသာျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏ ။
၉ ။ သီလတရား ရွိျခင္းသည္ အိုသည့္တိုင္ေအာင္ ခ်မ္းသာ၏ ။
၁၀ ။ ပညာကို ရျခင္းသည္ အိုသည့္တိုင္ေအာင္ ခ်မ္းသာ၏ ။
၁၁ ။ သဒၶါတရား တည္တံ့ခိုင္ျမဲျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏ ။
၁၂ ။ မေကာင္းမႈကို မျပဳျခင္းသည္ ခ်မ္းသာ၏ ။

 ဤခ်မ္းသာျခင္း ( ၁၂ ) ခ်က္တြင္ မိတ္ေဆြေကာင္းရွိျခင္းသည္
ခ်မ္းသာျခင္း၏အေၾကာင္းကို ( ၁ ) နံပါတ္က ေဖာ္ျပ ေဟာၾကားထားတာကို ေတြ႔ရပါမယ္ ။

 အလားတူပဲ ၊ ေလာကီ ၊ ေလာကုတၱရာ ၾကီးပြားေအာင္ သမၸဒါတရားေလးပါးကို
ေဟာၾကားထားရာမွာ ---
၁ ။ လံု႕လ၀ိရိယ ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း ( ဥဠာနသမၸဒါန )
၂ ။ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းမႈႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း ( အာရကၡ သမၸဒါန )
၃ ။ အ၀င္အထြက္မွ်တေအာင္ သံုးစြဲျခင္း ( သမဇီ၀ိတသမၸဒါန )
၄ ။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းရွိျခင္း ( ကလ်ာဏမိတၱသမၸဒါန )
လို႔ ( ၄ ) မ်ိဳးေဟာထားရာမွာလည္း မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းဆိုေသာအခ်က္ ပါ၀င္ေနတာကို
ေတြ႔ရပါတယ္ ။
သုတ္ပါေထယ် ၊ သိဂၤါေလာ၀ါဒသုတ္မွာလည္း မိတ္ေဆြက်င့္၀တ္ ( ၅ ) မ်ိဳးကို
ေဖာ္ျပထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္ ။

ေလာက၌မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္းသည္ ဤက်င့္၀တ္ ( ၅ ) မ်ိဳးကိုက်င့္သံုးလိုက္နာ
ေဆာင္ရြက္ရမည္လို႔ ဆိုပါတယ္ ။
၁ ။ ေပးကမ္းခ်ီးျမွင့္ရမယ္ ။
၂ ။ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ ထားရွိရမည္ ။
၃ ။ စီးပြားေရးကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ ။
၄ ။ စကားေျပာဆိုရာ၌ ခ်ိဳသာမႈ ရွိရမည္ ။
၅ ။ သစၥာေစာင့္သိမႈ ရွိရမည္ ။

 သတၱဂၤုတၱရ ပါဠိေတာ္မွာလည္း မိတ္ေဆြေကာင္းတို႔၌ ရွိထားရမည့္ ကိုယ္က်င့္တရား ( ၇
) ပါးကို ေဖာ္ျပထားတာကို
ေတြ႕ရပါတယ္ ။

 ၁ ။ ေပးႏိုင္ခက္ေသာ ပစၥည္း၀တၳဳကို ေပး၏ ။
၂ ။ ျပဳႏိုင္ခက္ေသာ ၀တၱရားကို ျပဳေပး၏ ။
၃ ။ အလြန္အမင္း သည္းခံေပး၏ ။
၄ ။ လွ်ိဳ႕၀ွက္အပ္ေသာ အမႈကို သူ႕အား လွ်ိဳ႕၀ွက္ရန္ ေျပာၾကားေပး၏ ။
၅ ။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ထားေသာအမႈကို မေပၚေအာင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ထားေပး၏ ။
၆ ။ ေဘးရန္ၾကံဳေသာအခါတို႔၌ စြန္႔ပစ္မထားခဲ့ ။
၇ ။ ပစၥည္းမြဲေတ ဆင္းရဲေနေသာ္လည္း မထီမဲ့ျမင္ မျပဳ ။